ΟΙ ΒΙΓΛΕΣ ΤΗΣ ΧΙΟΥ
Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΕΛΙΝΤΑΣ.
Λίγο πολύ όλοι έχουμε ταξειδέψει με πλοίο στα νησιά του Αρχιπελάγους. εϊτε στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα είτε στα νησιά του Βόρειου και Ανατολικού Αιγαίου. Όταν το ταξείδι είναι ημερήσιο και απολαμβάνουμε στα ρέλια του πλοίου το απέραντο γαλάζιο ή τις κοντινές στεριές των νησιών, έχουμε παρατηρήσει κάτι κυλινδρικά πέτρινα κτίσματα να ορθώνονται στις ακροθαλασσιές, τα ακρωτήρια,ή σε υψώματα που βρίσκονται κοντά στην θάλασσα, πέτρινα κτίσματα ανεμοδαρμένα απο τους αέρηδες που με μανία φυσούν στο Αιγαίο, και μισογκρεμισμένα ή αλλοιωμένα απο την αλμύρα,τη βροχή, τον ήλιο,τον χρόνο που μαζί του παρασύρει τα πάντα και αφήνει τα σημάδια του. Αυτά τα κτίσματα ονομάζονται Βίγλες και χρησίμευαν για την άμυνα των νησιών ή των παραθαλάσσιων περιοχών κατά τον μεσαίωνα. Η λέξη Βίγλα έχει ρίζα Ιταλική και άν ανατρέξουμε σε λεξικό θα δούμε ότι: Vigile: Φύλακας, Vigilanza:Επιτήρηση-Φύλαξη, Vigilare:Επιτηρώ-Προσέχω με την πάροδο του χρόνου και την παραφορά της γλώσσας έγινε Βίγλα και απο αυτή την λέξη τα παράγωγα Βιγλάρω-Βιγλίζω: Παρατηρώ-Φυλάω Βιγλάτορας: Φύλακας-Σκοπός,Βίγλα: Εποπτεία- Φύλαξη-Επιτήρηση κλπ.Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης απο τους Φράγκους το 1204 έως το 1800 περίπου που στο Αιγαίο Πέλαγος και τις παράκτιες περιοχές της Θράκης, της Μακεδονίας, έως την Ρόδο, τις Βόρειες ακτές της Κρήτης, και τις ακτές της Πελοποννήσου είχε δημιουργηθεί ένα σύμπλεγμα απο κάστρα, οχυρά, πύργους,που μοναδικό σκοπό είχαν την προστασία των οικισμών (χωριά) που είχαν δημιουργηθεί στα ενδότερα, απο επιδρομές πειρατών, βαρβάρων, κατακτητών, και οποιδήποτε απειλή προερχόμενη απο την θάλασσα. Αυτά τα οχυρά αμυντικά πέτρινα κτίσματα εξασφάλιζαν τον σωστό έλεγχο και ην εποπτεία των θαλάσσιων περιοχών, των κόλπων, των όρμων, και των λιμανιών, αλλά προειδοποιούσαν και τους κατοίκους για τυχόν κίνδυνο ή επιδρομή. Μέσα λοιπόν σ αυτό το καλά οργανωμένο δίκτυο ανήκαν και οι Βίγλες της Χίου.
Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ.
Η ΒΙΓΛΑ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ.
Η ΒΙΓΛΑ ΣΤΟ ΤΡΑΧΕΙΛΙ (ΛΗΨΗ ΑΠΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ)
ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΣΤΗΝ ΒΙΓΛΑ ΣΤΟ ΤΡΑΧΕΙΛΙ.
Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΛΕΝΗΣ (Μια κάκιστη προσπάθεια αναπαλαίωσης που έμεινε ημιτελής)
ΒΙΓΛΑ ΚΑΜΙΝΑΚΙ (Κοντά στο χωριό Λιθί. Λήψη από Ανατολικά)
Αυτά τα πανέμορφα και γοητευτικά κτίσματα είναι πέτρινα, με σχήμα κυλινδρικό, τούψος τους είναι 12μ απο το έδαφος, και τα 2/3 του κτίσματος απο κάτω πρός τα επάνω είναι συμπαγές γεμάτο πέτρα και χώμα. Το πάχος των τοιχωμάτων είναι 2 μέτρα περίπου, και στα 7.5μ απο το έδαφος υπάρχει θολοσκεπής χώρος με δάπεδο όπου έμενε ο Βιγλάτορας και οι βοηθοί του, και φύλασαν εφόδια, και στεγνά ξύλα για το άναμμα της φωτιάς. Από εκεί υπήρχε πέτρινη σκάλα η οποί οδηγούσε στην κορυφή της Βίγλας, στο δώμα 11μ. απο το έδαφος όπου υπήρχαν επάλξεις, και πολεμίστρες, απ όπου ο Βιγλάτορας Βίγλιζε (παρατηρούσε) το πέλαγος και έδινε τα σήματα με φωτιά τη νύχτα ή καπνό την ημέρα. Η διάμετρος των Βιγλών είναι περίπου 10μ στη βάση (σκάρπα όπως ονομάζεται) και ψηλότερα (4μ. απο το έδαφος) η διάμετρος γίνεται 7μ.με 8μ. Η βάση (σκάρπα) είναι μεγαλύτερη και πιό πλατειά απο την υπόλοιπη Βίγλα για καλύτερη ευστάθεια του ψηλού κτίσματος αλλά και για καλύτερα αμυντικά αποτελέσματα, σε περίπτωση επιδρομής ή προσπάθεια κατάληψης της Βίγλας. Πόρτα ή παράθυρα δεν υπήρχαν παρά μόνο ένα άνοιγμα ψηλά όπου υπήρχε ένα βαρούλκο με σχοινί απ όπου ανέβαινε ο Βιγλάτορας, κατόπιν μάζευε επάνω το σχοινί για να μήν υπάρχει πρόσβαση. Για την άμυνα του Βιγλάτορα και των βοηθών του οι Βίγλες εκτός απο πολεμίστρες και επάλξεις διέθεταν και τρείς Καταχύστρες, απ οπου σε περίπτωση προσπάθειας κατάληψης έχυναν καυτό λάδι, πίσσα ή κατράμι στούς επίδοξους κατάκτητές. Η λιθοδομή των βιγλών έχει γίνει απο μεγάλες πέτρες αλλά και απο μικρότερες για την συμπλήρωση της, Η πέτρα που έχει χρησιμοποιηθεί έιναι φαιού (καφέ) χρώματος και η συγκόληση έχει γίνει με κονίαμα καλής ποιότητας, όλα δε τα υλικά ήταν ντόπιας προέλευσης.
ΚΑΤΩ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΕΛΙΝΤΑΣ ΚΑ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Η ΒΙΓΛΑ ΣΤΟ ΤΡΑΧΕΙΛΙ (Δυτ. ακτές)
ΒΙΓΛΑ ΝΕΠΑΓΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΑΝΑ (ΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΟ).
Η ΒΙΓΛΑ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΕΙΟΣ (ΙΣΑ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ)
Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΕΛΙΝΤΑΣ (Η ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΣΩΖΩΜΕΝΗ ΒΙΓΛΑ)
Η ΒΙΓΛΑ ΛΙΒΑΔΙ (ΣΤΟΝ ΛΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΜΕΣΤΩΝ)
Η ΒΙΓΛΑ ΒΡΟΥΛΙΔΙΑ (ΣΤΟ ΝΟΤΙΟΤΕΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΧΙΟΥ)
Η ΒΙΓΛΑ ΓΑΔΑΡΑ (ΛΗΨΗ ΑΠΟ ΔΥΤΙΚΑ).
Η ΒΙΓΛΑ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ (ΛΗΨΗ ΑΠΟ ΨΗΛΑ
Όλες οι Βίγλες ήταν ορατές μεταξύ τους, η μία με την άλλη (για την μετάδοση των μηνυμάτων με καπνό ή φωτιά) απείχαν μεταξύ τους 1.5 έως 4 χιλιόμετρα, και σε συνεργασία με ένα δίκτυο κάστρων και οχυρών μετέδιδαν στα ενδότερα του νησιού την έλευση του κινδύνου. Τέτοιακάστρα και οχυρά ήταν ο πύργος των Δοτιών, το κάστρο της Γριάς, ο πύργος του Πιτυούς, το κάστρο Απολίχνων κλπ τα οποία άλλα σώζωνται σε σχετικά καλή κατάσταση και άλλα ε.ιναι κατεστραμένα.Στα ενδότερα του νησιού λάμβαναν το μήνυμα και έπρατταν ανάλογα. Στο νησί της Χίου υπολογίζεται ότι υπήρχαν 45 με 50 Βίγλες με την πάροδο όμως των χρόνων έχουν καταστραφεί αρκετές (είτε απο τον χρόνο και τη φθορά είτε απο σεισμούς, είτε απο το χέρι κα΄ποιων νεοελλήνων που χαλούσαν Βίγλες ή μύλους για να πάρουν την πελεκημένη πέτρα για χτίσιμο τοίχων ή κτιρίων) και σήμερα σώζωνται ολόκληρες ή μόνο η βάση τους 25 με 26 Βίγλες.
ΚΑΣΤΡΟ ΤΩΝ ΔΟΤΙΩΝ (Λάμβανε μηνύματα απο την Βίγλα των Βουρλιδίων και ενημέρωνε τα χωριά Αρμόλια, Καλαμωτή, Πατρικά και αυτά με την σειρά τους τα κοντινά τους. Ο πύργος διέθετε μικρή φρουρά)
ΒΙΓΛΑ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ.
Η ΒΙΓΛΑ ΣΤΟ ΤΡΑΧΕΙΛΙ (ΛΗΨΗ ΑΠΟ ΒΟΡΡΑ) ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΩΝΥΜΗ ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΠΟ ΚΑΤΩ,
ΒΙΓΛΑ ΜΠΟΥΡΚΑ ΚΩΜΗΣ.
ΒΙΓΛΑ ΚΑΜΙΝΑΚΙ ΣΤΟ ΛΙΘΙ.
ΒΙΓΛΑ ΤΡΑΧΗΛΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΤΑ.
ΒΙΓΛΑ ΤΟΥ ΠΑΧΗ (ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗΣ ΤΟΥ).
Η ΒΙΓΛΑ ΤΟΥ ΠΑΧΗ (ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΙΔΗΡΟΥΝΤΑ)
ΒΙΓΛΑ ΓΑΔΑΡΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΝΕΧΩΡΙ ΚΑΙ ΘΥΜΙΑΝΑ.
Μόνο εάν κάποιος ανέβει επάνω σε μια Βίγλα σταθεί όρθιος στο δώμα και αγναντέψει το πέλαγος ή αφήσει το βλέμμα του να περιπλανηθεί στο ελκυστικό τοπίο, τότε και μόνο τότε θα συνειδητοποιήσει τον πραγματικό ρόλο και τις δυνατότητες επικοινωνίας και έγκαιρης προειδοποίησης του εσωτερικού του νησιού απο τους Βιγλάτορες για τον επερχόμενο κίνδυνο. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε οτι μόνο αν σταθούμε στην κορυφή μιας Βίγλας μπορούμε να δούμε τις γύρω Βίγλες, όρμους, κόλπους,κλπ. καθώς και τους παραθαλάσσιους οικισμούς,τα οποία απο την βάση της Βίγλας στο έδαφος είναι αθέατα.Ακόμα μόνο αν κάποιος βρεθεί μέσα σε μια Βίγλα και σταθεί στο δωμάτιο του Βιγλάτορα μπορεί να αντιληφθεί τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκείνων (είσιδος με σχοινί, χωρίς παράθυρα,κρύο και υγρασία, λίγος φωτισμός, χωρίς θέρμανση, και πόσιμο νερό μέσα σε ασκιά ή πήλινες στάμνες.
ΒΙΓΛΑ ΚΟΥΛΑΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΧΙΟΥ.
Ο ΗΛΙΟΣ ΔΥΕΙ ΚΑΙ ΕΊΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΕΛΙΝΤΑΣ.
Η ΒΙΓΛΑ ΠΡΙΟΝΑ ΣΤΑ ΜΕΣΤΑ.
Η ΒΙΓΛΑ ΤΟΥ ΠΑΧΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΛΠΙΣΚΟΙ ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΙ ΤΗΓΑΝΙ.(Από την Βίγλα της Ελίντας).
Η ΒΙΓΛΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ.
Λέγεται ότι η τουλίπα πήρε το όνομά της από τα ο΄΄toliban΄΄ το κάλυμμα του κεφαλιού, που φορούσαν οι άνθρωποι στη Μ. ανατολή.
